سمان دندانپزشکی چیست و چه کاربرد هایی دارد؟

مدت زمان تخمینی مطالعه: 9 دقیقه

مقدمه

سمان دندانپزشکی چیست و چه کاربرد هایی دارد؟

cement یا سمان های دندانپزشکی یکی از مهم ترین و پر کاربرد ترین مواد های دندانپزشکی است. در توضیح سمان دندانپزشکی می توان گفت که مایع غلیظ که پس جایگزاری بر روی سطح دندان به حالت جامد و شکننده تغییر شکل می دهند.

سمان های دندانپزشکی در متصل کردن روکش و بریج های دندانپزشکی بر روی دندان های طبیعی بیمار، ترمیم موقتی آنها، عایق بندی پروتزهای ثابت و … استفاده میشود.

سمان دندانپزشکی چیست و چه کاربرد هایی دارد؟

این سمان های دندانپزشکی به دو دسته موقت و دائمی تقسیم میشوند. هر دو دسته از سمان های مایع و پودری تشکیل می شوند ولی هرکدام دارای خواص و ویژگی های متفاوتی دارند. که باید در انتخاب آن با توجه به خواص هر سمان دقت کنید.

در حال کلی سمان دندانپزشکی باید این ویژگی ها را داشته باشد :

1. نباید پالپ را تحریک کند.
2. دربرابر فشار بر اثر گاز گرفتن نباید از بین برود.
3. دارای چسبندگی و مقاومت خوبی داشته باشد.
4. بین مواد ترمیم کننده و دندان پیوند خوبی ایجاد کند.
5. نتیجه پایداری داشته باشد.
6. در عکس های رادیوگرافی مشخص باشد.
7. استفاده آسان برای دندانپزشک
8. شکاف ها و حفره ها را بپوشاند
9. در بزاق دهان و مایعات حل نشود
10. نباید با بافت های دهان حساسیت ایجاد کند.

انواع سمان دندانپزشکی

مدل های سمان دندانپزشکی

سمان های دندانپزشکی انواع مدل های متفاوتی دارد که هر کدام از این مدل ها دارای خواص و ویژگی های خاص خود را دارند.سمان ها به طور کلی به 6 مدل تقسیم میشوند. در فهرست زیر مدل های سمان ها برای شما گرد آوری شده است.در ادامه به ویژگی ها و خواص این مدل ها میپردازیم.

1. سمان پلی کربوکسیلات
2. سمان گلاس آینومر لوتینگ
3. سمان کامپوزیتی اصلاح شده با پلی اسید
4. سمان گلاس آینومر اصلاح شده با رزین
5. سمان فسفات روی
6. سمان بر پایه رزین

سمان پلی کربوکسیلات

این سمان به صورت پودر و مایع است. سمان پلی کربوکسیلات به عنوان رزینی پرکردن بین دندان ها و براکت های ارتودنسی به کار می رود.

توجه داشته باشید که مایع این سمان زمان مصرف کوتاهی دارد و تبخیر میشود.

این سمان تغییر رنگ کمی در زمان طولانی دارد و همچنین از ویژگی های دیگر آن استفاده آسان برای پزشک و بدون درد بودن آن برای بیمار است.

مزیا :

• عدم تحریک پالپ
• ضد باکتری بودن آن
• اتصال خیلی قوی با دندان ها
• بعد از جراحی حساسیت خیلی کمی ایجاد میکند.
• الاستیک و خاصیت کششی بالاتری از فسفات روی دارد.

معایب :

• تمیز کردن آن بسیار سخت و دشوار است.
• بعد از مخلوط کردن دچار ویسکوزیته میشود.
• در محیط اسیدی عمر کوتاهی دارد.

سمان گلاس آینومر لوتینگ

این سمان یکی از پرفروش ترین سمان های بازار است و مزیا بیشتری نسبت به سمان های دیگر دارد. به همین منظور در بین پزشکان بسیار محبوب است.

سمان آینومر لوتینگ جهت ترمیم دندان های کودکان مورد استفاده قرار می گیرد. ساختار این سمان از پودر شیشه سیلیکات ساخته شده است.از کاربرد‌های آن می توان به پر کردن دندان‌های خراب و وصل کردن تاج دندان و براکت ارتودنسی اشاره کرد.همچنین این سمان با آزاد سازی یون های فلوراید از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند. توجه داشته باشید که گلاس آینومر نباید خشک شود زیرا باعث حساسیت میشود.

این سمان دارای مقاومت پایین است بنابراین باید بعد از مدتی تعویض شود.انتخاب از بین ترکیبات کامپوزیتی و سمان گلاس آینومر بستگی به آسیب و ساییدگی دندان دارد. اگر آسیب دندان عمیق نباشد و نیاز به ترمیم موقت در سطح ریشه باشد، سمان گلاس آینومر گزینه مناسب‌تری است چراکه کامپوزیت ها برای شکستگی ها و ترمیم‌های عمیق‌تر استفاده می‌شوند. 

مزایا :

• آزادسازی فلوراید
• قابلیت چسبندگی خوب به دندان و عاج
• آسان بودن در هنگام ترکیب
• قیمت ارزان
• حالت انقباضی پایین
• مقاوم در برابر اسید

معایب :

• حلال در آب
• محدودیت زمانی پایین
• امکان حساسیت پالپ

سمان کامپوزیتی اصلاح شده با پلی اسید

ویژگی های این دسته از چسب ها نسبت به سایرین کمی متفاوت تر است چرا که این سمان از استحکام باند نسبتا بالا با ساختار دندان برخودار است و از دیگر مزایای آن میتوانیم به حل نشدن در مایعات دهان نیز اشاره کنیم.

مزایا :

• استحکام باند نسبتا بالا با ساختار دندان
• حل نشدن در مایعات دهان

معایب :

• تحت انبساط هیگروسکوپیک ها قرار میگیرند.
• استحکام پیوند پس از مدت کمی از بین می رود.

سمان گلاس آینومر اصلاح شده با رزین

این چسب مدت طولانی ای است که در حرفه ی دندانپزشکی مورد استقبال قرار می گیرد و ویژگی های و مزایای بسیار خوبی دارد.

این دسته از چسب ها بخش بزرگی از سمان ها را تشکیل می دهند و می توان به راحتی با کیورینگ دندان پخت کرد. جهت استفاده از این چسب شما نیاز به یک سیستم چسب جداگانه دارید. این ماده از حساسیت بسیار بالا برخوردار است.

مزایا :

• مخلوط و ترکیب کردن آسان
• قابلیت پاک شدن راحت
• پایداری بالا در مدت زمان زیاد
• قابلیت آزاد سازی فلوراید
• راحتی در استفاده

معایب :

• حساس به رطوبت
• دارای خاصییت اسیدی و قابل ایجاد پالپیت

سمان فسفات روی

سمان فسفات روی از قدیمی ترین مواد درجه یک دندانپزشکی است. همچنین این سمان از دسته سمان های ارزان قیمت است که به راحتی در ترکیبات آب مخلوط میشود. این ماده دارای ضخامت پایین و قدرت الاستیک بالایی است.

مزایا :

• ارزان قیمت
• ترکیب و مخلوط شدن آسان در آب
• پاک شدن راحت
• پایین بودن ضخامت
• قدرت الاستیک بالا

معایب :

• PH بسیار پایین
• پیوند و سازگاری پایین با ساختار و بافت دندان
• حلال بودن در بزاق و آب دهان
• سختی پایین
• به علت PH خاصیت اسیدی داشته و ممکن است پالپ تحریک گردد.
• تنها قابلیت مهر و موم مکانیکی را داراست.

سمان بر پایه رزین

این دسته از چسب ها بخش بزرگی از سمان ها را تشکیل می دهند و می توان به راحتی با کیورینگ دندان پخت کرد. جهت استفاده از این چسب شما نیاز به یک سیستم چسب جداگانه دارید. این ماده از حساسیت بسیار بالا برخوردار است.

در نتیجه هنگام استفاده حتما توجه داشته باشید که از تکنیک های مناسب به کار ببرید و از ورود آلودگی جلوگیری کنید که باعث پایین آمدن سطح کیفیت آن نشود. بعضی از این مواد شفاف هستند اما برخی دیگر ممکن است حتی با رادیوگرافی قابل شناسایی نباشند. در زیر می توانید مزایا و معایب آن را ببینید.

مزایا :

• قوی ترین و مستحکم ترین چسب
• دارای بالاترین حالت کششی و الاستیک
• دارای PH خنثی

معایب :

• نیازمند تخصص و تکنیک خاص برای استفاده
• بیش از اندازه سخت است
• امکان حساسیت پالپ

جدول کاربرد های سمان ها